19. yüzyılda Bilimsel Sosyalizmin kurucusu olan Karl Marx, 5 Mayıs 1818’de Prusya’nın Ren bölgesindeki Trier kentinde doğdu. Orta düzeyde zengin Yahudi asıllı bir ailenin dokuz çocuğundan biriydi. Annesi Henrieatte Hollanda’da hahamlık yapan bir babanın kızıydı. Karl Marx avukat olan babası Heinrich Marx tarafından on üç yaşına kadar evde eğitildi. Marx, Bonn ve Berlin’de hukuk ve felsefe okudu ve 1841’de doktora çalışmasını tamamladı. Hegelci öğretinin devrimci öğrenci kültürünü derinden etkilediği bu dönemde, Genç Hegelcilere katıldı.
Çocukluk sevgilisi olan Jenny von Wastphalen’le 1843’te evlendi. Marx 1849’da bundan sonraki yaşamını geçirmek için Londra’ya yerleşti. Marx ile beraber olabilmek için genç bir aristokrat ile nişan atan Wastphalen, Marx ile bu beraberlikten yedi çocukları oldu. Ancak Londra’daki kötü hayat şartları sebebiyle sadece üç çocukları yetişkin yaşlara kadar yaşayabildi.
Marx, tarihsel materyalist teorisinin kurucusudur. Tarihsel materyalist yaklaşımı, Hegel tarafından geliştirilen diyalektik düşünceye dayanır. Marx felsefe çalışmalarında Hegel’in diyalektik yöntemiyle Feuerback’ın maddeciliğini birleştirmeye yönelmiştir.
Yaşamının büyük bölümünü İngiltere’de geçirmesi Marx’ın İngiliz sanayileşmesini ve işçi sınıfının doğuşunu izleme fırsatı verir. İngiltere, Fransa ve Almanya’da ekonomik, felsefi, politik gelişmelerle ortaya çıkan, liberalleşme ve bireysel özgürlük gibi konuları çözmeye çalışan siyasal hareketler ve dönüşümlerin içinde yer alır. Ve bu ekonomik gelişmeler teorisinin oluşumunda oldukça etkili olur.
Karl Marx artı değer, emek değer teorilerine katkıları, yabancılaşma, mülkiyet ilişkileri, sınıf mücadelesi ve emekçinin sömürülmesi, tarihsel materyalizm gibi önemli fikirleri ile tanınmaktadır.
En bilindik eseri olan Komünist Manifesto; 1848’de Komünist Parti Manifestosu adıyla yayımlanmış olup, temelde Marx tarafından hazırlanmakla birlikte, Engels’in 1847’de yayınlamış olduğu Komünizmin İlkeleri adlı kitabında ele aldığı konulardan pek çoğunu da içerir. Bu kitap Marx’ın, burjuva ve proleterya arasında giderek büyüyen çıkar çatışmalarını ortaya çıkardığı sorunları incelemektedir. Komünist Manifesto, adıyla özdeşen Komünist Birlik’in o dönemin sosyalist ve liberal siyasal partilerden farklı olarak kapitalist toplumu ortadan kaldırıp sosyalist toplumu getirmek amacıyla işçi sınıfının çıkarları doğrultusunda hareket edeceğini ortaya koymaktadır.
Son yıllarda sağlığı iyice bozulan Marx’ın karısı Wastphalen 2 Aralık 1881’de yaşama veda ederken akciğer iltihabı olduğu anlaşılan Marx ise 14 Mart 1883’te Londra’da yaşama veda etti.
Londra’daki mezarında, taşa kazınmış iki alıntı, Karl Marx’ın düşüncelerinin ve yaşamının anlamını özetliyordu: “Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!” ve “Şimdiye kadar filozoflar yalnızca dünyayı çeşitli biçimlerde açıklamakla yetinmişlerdir; oysa asıl sorun, dünyayı değiştirmektir.” (Marx ve Engels, 2008). Ölümünden sonra Karl Marx’ın görüşleri, Marksizm genel başlığı altında birleşir. En önemli eserlerinden biri olan Kapital, 2008 yılında düzenlenen Frankfurt Kitap Fuarı’nda en çok satılan kitaplar sıralamasında en önde yer alır.
Kaynakça:
Marx, K. Ve Engels, F. (2008), Komünist Manifesto, Can Sanat Yayınları
