Dünyada her 5 kişiden biri yaşamı boyunca kansere yakalanırken, her 8 erkekten 1’i ve her 11 kadından 1’i kanser nedeniyle yaşamını kaybetmektedir. Kanser teşhisi konduktan sonraki 5 yıl içinde hayatta olan toplam kanser hastası sayısının (5-yıllık prevalans) 50,6 milyon olduğu tahmin edilmektedir.
Temel olarak, kanser, vücuttaki normal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve bölünmesi sonucu oluşan anormal hücrelerin birikmesi durumudur. Bu anormal hücreler, normal dokulara yayılabilir ve çevreleyen dokulara, organlara veya vücudun diğer bölgelerine yayılarak hasar verebilir.
Kanser, genetik mutasyonlar veya çevresel faktörlerin etkisiyle meydana gelebilir. Genetik mutasyonlar, bir kişinin DNA’sındaki değişikliklerle ilişkilendirilebilir. Çevresel faktörler arasında sigara kullanımı, radyasyon maruziyeti, kimyasal maddelere maruz kalma, bazı virüslerin enfeksiyonu, beslenme faktörleri ve yaşam tarzı alışkanlıkları gibi etkenler yer alabilir.
Kanserin belirtileri, kanserin türüne, yayılma şekline ve etkilediği organ veya dokulara bağlı olarak değişebilir. Bazı yaygın belirtiler arasında anormal tümörler veya şişlikler, uzun süreli öksürük, yutma güçlüğü, kilo kaybı, yorgunluk, ağrı, kanama veya kan pıhtılaşma sorunları yer alabilir. Ancak, belirtiler başka sağlık sorunlarına da bağlı olabilir, bu nedenle doğru teşhis için tıbbi değerlendirme önemlidir.
Kanserin tedavisi, kanserin türüne, evresine, yayılma derecesine ve bireysel faktörlere bağlı olarak farklılık gösterir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik ilaçlar, immünoterapi ve hormon tedavisi gibi yöntemler bulunabilir. Tedavi planı, multidisipliner bir yaklaşımla kanser uzmanları tarafından belirlenir.
En Yaygın Kanser Türleri
DSÖ’nün verilerine göre, akciğer kanseri 1,8 milyon, kolon kanseri 935 bin, karaciğer kanseri 830 bin, mide kanseri 769 bin ve de meme kanseri 685 bin kişinin ölümüne neden olmuştur.
İşte genel olarak en yaygın kanser türleri ve bazı önemli bilgiler:
-Akciğer Kanseri: Akciğer kanseri dünya genelinde en sık görülen kanser türüdür. Sigara kullanımı, hava kirliliği ve diğer faktörler akciğer kanserinin başlıca nedenleridir. Erken teşhis önemlidir çünkü genellikle ileri aşamalarda teşhis edilir.
-Karaciğer kanseri: Karaciğer kanseri, yüksek ölüm oranlarına sahip bir diğer kanser türüdür. Kronik hepatit B veya hepatit C enfeksiyonları, siroz, aşırı alkol tüketimi gibi risk faktörleri vardır. Aşılar, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ölüm oranlarını azaltmada etkili olabilir.
-Meme Kanseri: Meme kanseri, özellikle kadınlarda sık görülen bir kanser türüdür. Kadınlarda en yaygın kanser türüdür, ancak erkeklerde de nadiren görülebilir. Erken teşhis ve tarama programlarıyla erken aşamada yakalanabilir ve tedavi edilebilir. 2020 istatistiklerine göre kadın meme kanseri, en sık teşhis edilen kanser olarak akciğer kanserini geride bırakmıştır.
-Kolorektal (Bağırsak) Kanseri: Kolorektal kanser, kalın bağırsak veya rektumda ortaya çıkan kanserdir. Kötü beslenme alışkanlıkları, fiziksel hareketsizlik, genetik faktörler ve yaşlanma gibi etkenler risk faktörleri arasındadır. Erken teşhis için kolonoskopi gibi tarama yöntemleri önerilir.
-Prostat Kanseri: Prostat kanseri, erkeklerde en yaygın kanser türüdür. Prostat bezinde gelişen bu kanser genellikle yavaş ilerler ve erken evrelerde belirti vermez. Erken teşhis için düzenli olarak PSA testi ve dijital rektal muayene yapılması önerilir.
-Cilt Kanseri: Cilt kanseri, derinin hücrelerinden kaynaklanan bir kanser türüdür. Güneşin zararlı UV ışınları, bronzlaşma yatakları ve genetik faktörler risk faktörleri arasındadır. Erken teşhis için düzenli cilt kontrolü ve güneş koruması önemlidir.
Bu sadece bazı yaygın kanser türlerinin birkaç örneğidir.
Diğer yaygın kanser türleri:
Mide kanseri
Pankreas kanseri
Akciğer dışı deri kanseri (melanom ve non-melanom)
Rahim (endometrium) kanseri
Over (yumurtalık) kanseri
Tiroid kanseri
Lenfoma (lenf kanseri)
Multipl myelom (kemik iliği kanseri)
Mesane kanseri
Böbrek kanseri
Beyin tümörleri (beyin kanseri)
Yumuşak doku sarkomları
Kemik kanseri
Özofagus kanseri (yemek borusu kanseri)
Tiroit kanseri
Cilt kanseri (bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom)
Her kanser türü kendine özgü belirtiler, risk faktörleri ve tedavi yöntemleriyle birlikte gelir.
